Jantina
“Mijn vader en ik hadden altijd een hele sterke band. Achteraf ervaar ik de periode na zijn overlijden toch als één van de pittigste in mijn leven. Er gebeurden ook hele mooie dingen en het blokkeerde mijn dagelijkse leven niet, maar het was erg heftig.”
Het is 23 juni 2007. Een hele leuke dag. De nieuwe brede school in Sneek werd geopend en het was volop feest. De ouders van Jantina waren op Thialf, haar vader was budgetbewaker van Korte Baan Zuidwest. Ook daar was het feest. “We hadden nog even contact over het bezoek de volgende dag. We zouden naar de camping, waar mijn ouders het grootste deel van het jaar doorbrachten.”
Diezelfde avond laat gaat de telefoon. Jantina begrijpt eerst niet veel van het gesprek. “Het was een heel vreemd telefoontje. Ik dacht eerst dat ik een kind aan de telefoon had. Toen hoorde ik dat het mijn moeder was en de schrik sloeg mij om mijn hart. Er was iets met mijn vader. Het eerste wat ik dacht was: Dat kan niet.”
Halsoverkop worden de achterburen uit het feestgedruis gehaald om op de kinderen te passen. Jantina en haar man Robert rijden naar de camping in Baars en komen daar aan bij de caravan. “We vlogen naar binnen en mijn vader lag daar op de bank. Maar hij was er niet meer.” Een hartstilstand maakte een einde aan zijn leven. Zomaar, zonder enige aanleiding. Hij was 67. Het hele gezin helpt mee om die nacht alles te regelen wat geregeld moet worden. De vader van Jantina wordt naar een uitvaartcentrum in de buurt gebracht. “Wat ik heel erg vond was dat hij in een lijkzak moest. Ik snap het wel, maar ik vond het verschrikkelijk dat die rits dicht moest.” Jantina haar moeder, haar broers en schoonzus gaan mee naar Sneek. In de vroege ochtend wordt voor iedereen een slaapplek gemaakt op de zolder.
“Ik moest eerst de kinderen nog informeren, die wisten nog van niets en zouden het natuurlijk vreemd vinden dat beppe ineens in huis was.” De jongste zoon van 8 is logischerwijs erg verdrietig. De reactie van de tienjarige dochter van Jantina is echter onverwachts. “Je hoeft niets te zeggen hoor, pake is dood. Hij heeft het me vannacht verteld.”
Ondanks het plotselinge verlies regelen Jantina, haar moeder en haar broers alles zelf. “Ik heb dit ervaren als een hele bijzondere periode. Veel vrienden van vader, maar ook familie, kwamen langs en gingen vanuit ons huis naar de aula. We hadden een sleutel en konden er bij wanneer we maar wilden. Dat was heel fijn. We wisten eigenlijk ook precies hoe het afscheid moest verlopen, welke liedjes hij mooi vond. We waren er snel uit.”
De dag van het afscheid verloopt precies zoals ze willen. Van de dienst in de kerk in Sneek, met 450 gasten, tot het afscheid in het crematorium. “Het was heel waardevol en met veel respect. Precies zoals mijn vader het zelf ook zou hebben gewild.” Achteraf is Jantina erg blij dat ze alles zelf hebben gedaan. Tot aan het allerlaatste moment. “Ik heb zelf de kist de oven in geschoven. Veel mensen zullen daar vreemd tegen aankijken, maar het was zo respectvol en mooi. Ik weet niet eens meer of we daar om hebben gevraagd of dat ze ons hebben gevraagd. Tot aan het laatste stukje hebben we zelf voor hem gezorgd.”
En dan kom je thuis. De moeder van Jantina trekt voorlopig bij hen in. “In het begin gaat het nog wel, maar na een paar dagen en zeker na een aantal weken komt het verdriet.” De moeder van Jantina verkeert eigenlijk in een shock. Ze leunt op Jantina en Robert. Jantina mist haar vader, maar kan haar verdriet niet verwerken zolang haar moeder bij hen woont. “Ik was mijn vader kwijt, maar kwam niet toe aan mijn eigen verdriet. Daar kon mijn moeder niets aan doen, maar zo was het wel.” Ook de praktische zaken moeten worden geregeld; het opzeggen van abonnementen, het opruimen van kleding en het regelen van de financiën. Na een half jaar gaat de moeder van Jantina een aantal weken naar een vakantiehuisje. Een jaar na het overlijden vindt de moeder van Jantina dan een plekje waar ze definitief gaat wonen.
Pas dan komt Jantina toe aan haar eigen verwerking. “Ik belde dagelijks met mijn vader. En nu zat ik soms gewoon te wachten op een telefoontje, maar dat kwam natuurlijk niet. Hij was er niet meer.” De kinderen missen hun pake. Voor Robert was hij als een eigen vader. Eigenlijk al vanaf het begin. Voor hem is het verlies net zo intens.
De periode na het overlijden van haar vader voelt voor Jantina als overleven. Het eerste half jaar met haar moeder in huis is intensief, omdat ze sterk wil zijn voor haar moeder. ‘Ik moest mijn eigen verdriet opschuiven. Het was een emotionele rollercoaster; mijn verdriet was natuurlijk enorm, maar er was geen ruimte voor.” De jaren daarna komt het grote gemis. Niet alleen voor Jantina, maar voor het hele gezin. Ze heeft een andere rol als dochter gekregen, want ondanks dat haar moeder nu niet meer bij hen woont, heeft ze Jantina nog erg nodig. Dat heeft een grote invloed op hun dagelijkse leven. “Het heeft al met al wel drie jaar geduurd voor alles weer ‘normaal’ was. Het kon niet anders, de situatie dwingt je daar toe.”
Jantina had een heel open relatie met haar vader. “We hadden zo’n intense band dat er gelukkig geen vraagstukken meer zijn. Ook ben ik heel dankbaar dat hij de kinderen nog heeft zien opgroeien. Hij was een fantastische pake. Het overlijden was plotseling en veel te vroeg, daar heb je geen keuze in. Maar we hebben heel veel mooie dingen meegemaakt en ik ben ook blij dat hij niet een ziekbed heeft gehad.”
Het is nu 8 jaar later, en hij wordt nog steeds gemist. “Misschien niet meer dagelijks, maar we denken vaak aan hem. Letterlijk is hij weg, maar eigenlijk is hij voor ons nog heel dichtbij”. Bijvoorbeeld als ze ergens over praten en denken: “Wat zou pa er van vinden?”. Ze hebben ook het gevoel dat hij hen een beetje in de gaten houdt. Zowel Jantina en Robert als hun dochter zien regelmatig een schim bij de witte muur achter huis. “We denken dat hij dan even door het raam kijkt om te zien of alles nog goed gaat.”